Iako se brojevi kojima danas pišu Evropljani, Amerikanci i najveći dio naše planete zovu arapski, oni su zapravo nastali u Indiji, a po legendi, izmislio ih je indijski astronom i matematičar Aryabhata početkom 6. stoljeća nove ere.
Tada je nastao prvi kompletni numerički sistem (tzv. pozicioni brojevni sistem) u kojem se se uz pomoć broja 1 moglo pisati i 100 i 1000 samo ako bi se nacrtao određen broj krugova, odnosno nula iza jedinice.
Po priči, Aryabhata je za uvođenje kružnih nula bio potaknut pješčanim abakusom, odnosno spravom za množenje brojeva po principu označavanja oznaka na mreži ucrtanoj na pjesku.
Arapski matematičari su pozvali indijske kolege u Bagdad 771. godine kako bi od njih naučili da koriste nove brojeve, koje su tada nazvali huruf alghubar, što znači “pješčani brojevi”.
Originalne indijske knjige su bile prevedene na arapski jezik i u tom obliku su ove informacije bile predstavljene evropskim istraživačima, koji su stoga ovaj, za njih tada novi sistem računanja i obilježavanja brojeva nazvali arapskim.
Interesantno je da, iako Arapi pišu slova s desna na lijevo, brojeve ipak pišu s lijeva na desno, a razlog tome je upravo to što su brojevni sistem preuzeli iz Indije.
Arapi svoje brojeve danas nazivaju al-arqám al-hindíya, što u prijevodu znači “indijski brojevi”. Evropljani su ih počeli koristiti tek nakon 1202. godine kada je talijanski matematičar Leonardo Fibonacci poznat i kao Leonardo od Pise objasnio njihovo korištenje u svojoj knjizi o abakusu.
Interesantno je da su u Firenci, 1299. godine bili zabranjeni arapski brojevi, jer se 0 lako mogla falsificirati u 6. Ipak, u odnosu na rimske brojeve, pomoću indijskih brojeva su elementarne računske operacije, kao npr. sabiranje i oduzimanje, postale znatno lakše izvodljive i vremenom su postali standard.
Autor: Vuk Uskoković (sveznan.com)
