BiH još nema muzički / rock festival takvog ugleda kao što su Exit ili InMusic, ni broj im nije još tako veliki kao u Hrvatskoj ili Srbiji, što ne znači da nema interesantnih događaja vrijednih pažnje i možda na temeljima nekog od njih kroz koju godinu izraste internacionalno atraktivan događaj.
Evo pregleda važnijih festivala, hronološki po vremenu održavanja.
Mostarska Gitrijada
U organizaciji Muzičkog centra Pavarotti, u Mostaru je 19. i 20. 6. 2015. organizirana prva gitarijadu pod nazivom “Na putu za jug”, a drugo izdanje je priređeno 4. i 5. avgusta 2016. Učesnici se biraju javnim pozivom koji je otvoren samo za grupe iz BiH, bez obzira na starosnu dob i muzičko usmjerenje. Prema propozicijama, ne mogu se prijaviti grupe koje imaju više od jednog objavljenog albuma, zatim svaka treba u svom sastavu imati gitaristu.
Termin: još nije stalni i za 2017. je planiran juni
Mjesto održavanja: Mostar, otvorena scena MC Pavarotti
Web adresa: mcpavarotti.com
Mostar Summer Fest
Mostar Summer Fest u podnaslovu je ‘festival urbane glazbe’ i pokrenut je 2013. U dvodnevnom programu okuplja regionalne zvijezde (Bajaga i Instruktori, Partibrejkers, Jinx, Rambo Amadeus, Psihomodo pop, Parni valjak), a na Inkubator stageu predstavlja sastave ”čije vrijeme tek dolaze”, ka i lokalne bendove.
Termin: zadnji vikend juna / prvi vikend jula
Mjesto održavanja: Mostar, Sajam
Web adresa: mostarsummerfest.com
OK Fest
OK festival je pokrenut 2014. godine i uz trodnevni muzički program nudi kombinaciju rekreativnih aktivnosti kao rafting, planinarenje i putovanje do jedne od zadnjih prašuma u Europi, te projekcije filmova i mnoge sportske sadržaje. Festivalski line-up je, također, kombiniran – organizator angažira poznate izvođače kao što su Vlatko Stefanovski, Bajaga & Instruktori i Edo Maajka, a na pozivnom konkursu bira bendove novije generacija poput Artan Lili i Dječaci (program iz 2016.).
Termin: prvog vikenda u julu
Mjesto održavanja: Nacionalni park Sutjeska, Tjentište
Web adresa: okfest.net
Demo Fest
Demofest je regionalni muzički festival takmičarskog karaktera i najveći, najrazvijeniji je program ovog tipa u BiH. Nastao je 2008. godine u Banjaluci, a pruža šansu neafirmisanim, tzv. demo muzičarima sa ex-Yu prostora da živim nastupom pokažu ”da su dostojni ponovog pojavljivanja na sceni, te da, kao jedan od ciljeva, tu i ostanu”. Razvojni put ovog festivala ilustrira podatak da su na prvi stigle 192 prijave, a za izdanje 2016. zabilježen je rekord – 461 prijava. U prosjeku se 30-ak izabere za takmičarski program u kojem pobjednik osvaja važnu nagradu, snimanje i izdavanje prvog albuma. Sastavni dio Demo Festa su i gostovanja, pa su u dodasašnjim godinama u Banja Luci nastupili KUD Idijoti, Damir Urban, Darko Rundek, Vlatko Stefanovski, Marchelo, Kosheen, Asian Dub Fondation, Fun Lovin’ Criminals, Majke, Darkwood Dub, TBF, Psihomodo pop, Brand New Heavies, Hladno pivo, Who See i brojni drugi.
Termin: druga ili treća sedmica jula
Mjesto održavanja: Banja Luka, tvrđava Kastel
Web adresa: demofest.org
West Herzegovina Fest
Prvi West Herzegovina Fest ili WHF pokrenut je 2003. godine i premda muzički dio festivala privlači najviše pažnje (program čine nastupi poznati bendova i takmičenje demo izvođača), festival je poznat i po drugim sadržajima takmičarskog karaktera – izbor najbolje kratke priče i filmski festivalski program (uglavnom kratkih i dokumentarnih ostvarenja). U 14 dosadašnjih izdanja na WHF-u su nastupila većina regionalnih zvijezda (Dubioza kolektiv, Damir Urban, Majke, Elemental, TBF, Letu štuke, Zabranjeno pušenje, S.A.R.S. i dr.).
Termin: zadnji vikend u julu / početak avgusta
Mjesto održavanja: Široki Brijeg
Web adresa: whfest.com
BH Beer Fest
BH Beer Fest se održava u Bijeljini od 2010. godine te, kako naziv kaže, okuplja pivarske kuće iz regiona, koje organiziraju degustacije, a u trodnevnom muzičkom programu na dvije scene (od kojih je jedna sa DJ programima) uključuje nastupe brojnih regionalnih izvođača. Među headlinerima do sada su to bili Van Gogh, Rambo Amadeus, S.A.R.S., Edo Maajka, Crvena jabuka, Riblja čorba, Zabranjeno pušenje, Atheist Rap, Frenkie i drugi te niz lokalnih ili manje poznatih sastava iz regiona.
Termin: početak jula
Mjesto održavanja: Bijeljina
Web adresa: beerfestbih.com
Sarajevo Beer Festival
Novi pivski festival u BiH, sa lokacijom u Sarajevu, pokrenut je 2012. godine i u početku se prirešivao krajem petog ili početkom šestog mjeseca na manjoj lokaciji u centru grada, a onda je premješten uz Zetru i 2016. je održan od 14. do 16. 7. Na ovom festivalu su svirali Rambo Amadeus, Zoster, Majke, TBF, Damir Urban, Skroz, Hladno pivo i dr.
Termin: sredina jula
Mjesto održavanja: kompleks Zetra
Web adresa: sarajevobeerfestival.com
Mostar Blues & Rock Festival
Mostar Blues&Rock Festival je internacionalni festival koji se održava u Mostaru, od 2003. godine. Na njemu su nastupala brojna poznata svjetska imena kao što su Tito & Tarantula, Ten Years After, Big Brother & The Holding Company, Sugar Blue, Snowy White, Dr. Feelgood, Deborah Coleman, Danny Shepard i mnogi drugi te domaće rock i blues zvijezde kao Majke, Partibrejkers, Dado Topić & Telephone Blues Band, Josipa Lisac, Zdenka Kovačiček, Vlatko Stefanovski, Yu Grupa itd. Izbor bendova obavlja organizator.
Termin: druga polovina jula
Mjesto održavanja: Mostar
Web adresa: mostarblues.com
Rastok Fest
Rastok Fest (RF) je muzički festival koji organizuje Jedinstvena organizacija mladih (JOM) iz Jelaha i bavi se pitanjima kulture i društvenog aktivizma mladih. Kreiran je 2003. godine s ciljem promocije mladih, neafirmiranih bendova, koje okuplja javnim pozivom, a uz njih se priređuju i nastupi poznatih bendova, poput Kultur Shock 2016. godine.
Termin: početak avgusta
Mjesto održavanja: Jelah
Web adresa: rastok.ba
Color Festival
Color Festival je jedinstveni festival u regionu, koji je preslika Holi festivala u Indiji. Prvi puta je u BiH priređen 12. i 13. avgusta 2016. godine na poligonu (bescarinska zona) u Brčkom, a ono što ga čini jedinstvenim jeste da su svakog sata vrećice boja od prirodnih sastojaka prekrivale nebo iznad Brčkog. Glavni muzički sadržaj uključuje elektronsku muziku, deep house i techno. Organizator festival najavljuje kao tradiciju.
Termin: avgust
Mjesto održavanja: Brčko
Web adresa: facebook
Kaleidoskop
Kaleidoskop nije klasični muzički/rock festival, nego je riječ o međunarodnoj smotri ”koja povezuje mlade umjetnike iz različitih sredina i pruža priliku za zajedničko djelovanje u polju umjetnosti”. To znači da program festivala, koji je u Tuzli utemeljen 2009. godine, čine izložbe, plesne izvedbe, teatarske predstave, kreativne radionice, projekcije dokumentarnih filmova, Art market te niz drugih komplementarnih kreativnih sadržaja u realizaciji mladih umjetnika, koji se na raznim gradskim lokacijama priređuju 30-ak dana. Naravno, obzirom da je rock kultura sastavni dio izraza mladih, Kaleidoskop svake godine ima i istoimeni muzički festival i u tim koncertnim programima su, od prvog festivalskog izdanja do 2016., nastupili Dubioza kolektiv, Edo Maajka, Frenkie, Psihomodo pop, Disciplina kičme i druge zvijezde, kao i niz perspektivnih lokalnih i BiH bendova kao Nula plus, Kontrast, Činčila itd. Napomena: ulaz na koncerte se ne naplaćuje.
Termin: kraj avgusta
Mjesto održavanja: Tuzla, park nadomak jezera Panonika
Web mjesto: kaleidoskop.ba
Jazz Fest Sarajevo
Iako ne spada u kategoriju svih prethodnih festivala, Jazz Fest je nezaobilazan na mapi muzičkih zbivanja u BiH kao veliki događaj, vjerovatno i sa najvećim rejtingom u svijetu.
Ovaj internacionalni festival se održava u Sarajevu od 1997. godine, pa je, dakle, i najstariji muzički festival u BiH. Afirmirajući domaću jazz scenu, predstavio je recentne ovdašnje izvođače, ali je zbog sudjelovanja najvećih svjetskih imena (Joe Zawinul, Dave Holland, Dhafer Youssef, Steve Coleman, Chris Potter, Mark Turner, Victor Bailey, John Zorn i brojni drugi) stekao vrlo zapaženo mjesto u planetarnom kalendaru važnih jazz festivala.
Termin: prva sedmica u novembru
Mjesto održavanja: Sarajevo
Web adresa: jazzfest.ba
Pored ovih regionalno poznatijih festivala, u BiH se organizira i nekoliko malih, kao što je Kupres Play, festival alternativne muzike pokrenut 2010. koji ima čak dva izdanja, Play in the Park uglavnom u avgustu/kolovozu i zimski koji se priređuje uvijek 30. 12. u Domu kulture. Festival nije komercijalni, već ima humanitarni karakter, pa bez honorara za izvođače uglavnom okuplja manje poznata imena.
Neobičan i baš jedinstven je, također, Zelenkovac Jazz Festival, muzički program koji se priređuje već 16 godina (!) na slikovitoj šumskoj lokaciji izletišta udaljenog 15 kilometara od Mrkonjić Grada (slika dole) i koji u tri dana krajem jula uspijeva okupiti takva imena kao što su Monty Waters (USA), Hanes Backman (Germany), Imre Kesegi (Hungary), Michael Blum (Belgrade/Tel-Aviv), Vlatko Stefanovski (FYROM), Troitsa (Belarus), Let’s Quit (Netherland), Jamaican Jukebox, Jazz Foundation (Netherland), W5 (France). Festival nema veliku raskošnu scenu, nema ništa spektakularno i daleko je od komercijalnog karaktera (i uspjeha), a egzistira zahvaljujući predanosti jednog jedinog čovjeka, zaljubljenika u prirodu i umjetnost, Bore Jankovića ”Zelenkovca”.
