Ovogodišnja odluka da nagradu dobije Metallica neka je vrsta presedana, imajući u vidu sve prethodne laureate nagrade poznate kao ”muzički Nobel”.
Muzičku nagradu Polar Prize ustanovio je 1989. Stig Anderson, najpoznatiji kao menadžer švedske pop grupe Abba, i danas se smatra muzičkim ekvivalentom Nobela, a ideje i okolnosti ove nagrade vrlo su zanimljive.
Stig Anderson nije izmislio ništa senzacionalno, poput dinamita Alfreda Nobela, ali stekao je veliki kapital kao impresario, muzički menadžer i izdavač, glumac i tekstopisac, a ponajviše i slave i novca pripalo mu je kao menadžeru planetarno slavne Abbe.
Članovi švedske četvorke osjećali su se prevarenim kada je Anderson, krajem 1980-ih i za nepoznatu sumu novca, prodao PollyGramu multimilionsku kompaniju Polar Rekords. Ugovor je uključivao gotovo sva prava korištenja i licenciranja, kao i registrirani ABBA trademark, pa su ga članovi benda (svi osim Anni-Frid Lyngstad) tužili za nadoknadu štete. Prethodno, Anderson je licencirao sva izdanja grupe i solo izdanja njenih članova na raznim etiketama širom svijeta, kao način da se zaradi više od autorskih prava.
Taj novac, uz donaciju Royal Swedish Academy of Music, poslužio je da Stig 1989. godine pokrene fondaciju uložio u fondaciju koja je pokrenula Polar Prize.
Bez ikakvih nacionalnih organičenja, nagrada se dodjeljuje svake godine za dva pažljivo probrana postignuća od velikog potencijalnog značaja za muziku i, više od novčanog dijela (milion švedskih kruna, odnosno cc 101.000 eura) smatra se vrlo posebnim priznanjem koje je slovi kao ”Nobelova nagrada za muziku”.
Prva nagrada dodijeljena je 1992. (pet godina prije Stigove smrti od srčanog udara) i dobitnici su bili Paul McCartney, te kolektivno baltičke države (Estonija, Latvija, Litvanija) za podršku nacionalnoj muzičkoj kulturi.
U narednim godinama nagrađeni su (ograničavamo se na znamenite aktere muzičke scene) jazz trubač Dizzy Gillespie, Quincy Jones, Elton John, Joni Mitchell, Bruce Springsteen, Ray Charles, Ravi Shankar, Stevie Wonder, Bob Dylan, Robert Moog, BB King, Led Zeppelin, Pink Floyd, Peter Gabriel, Björk, Ennio Morricone, Patti Smith, Chuck Berry, Emmylou Harris, te prošle godine Sting i američki jazz kompozitor Wayne Shorter.
U svakom obrazloženju odluke o nagradi navodili su se pojmovi poput inovativan, pionirski, internacionalno prepoznatljiv, umjetnički vjerodostojan, kreativan, multikulturalan, altruističan…
Ovogodišnja odluka da nagradu dobije Metallica neka je vrsta presedana.
Iako žanrovi heavy metala imaju mega-milionsku publiku i niz istaknutih aktera, od pionirskih Black Sabbath i tzv velike trash metal četvorke iz 1980-ih, Metallica, Slayer, Anthrax i Megadeth do novomilenijskih Epica, Bullet for My Valentine, Disturbed, Avenged Sevenfold, Lamb of God, Ghost ili Mastodon – imajući u vidu sve prethodne laureate Polara, metal se nije baš isticao kao veliki kapacitet za valorizaciju od strane ‘akademske’ muzičke zajednice.
Metallica svakako nije slučajno prva iz ove masovne familije koja je zavrijedila muzičkog Nobela.
– Vjerujemo da su dvoje dobitnika za 2018. godinu, iako su iz veoma različitih svjetova, primjer misije Muzičke nagrade Polar, a to je da se ukaže čast muzičarima i muzičkim organizacijama čiji je rad utjecao na živote ljudi – obrazložila je odluku Marie Ledin, upravna direktorica fondacije koja dodjeljuje nagradu.
Taj drugi dobitnik je Afganistanski muzički institut, čiji je osnivač, etnomuzikolog Ahmad Naser Sarmast, 2010. pokrenuo obrazovnu instituciju za djevojke u toj ratom razorenoj zemlji i pomogao u stvaranju prvog ženskog orkestra u Afganistanu.
Svečana dodjela Polara zakazana je za 14. 6. u Stockholmu, u prisustvu švedskog kralja Carla XVI Gustafa.
