Drugi album beogradske novovalne grupe Idoli “Odbrana i poslednji dani” objavio je Jugoton 15. 4. 1982. Obzirom da debitantsko eponimno izdanje iz ’81. nosi oznaku “mini album”, ovo je prvo dugosvirajuće izdanje kultnog benda.
Za snimanje u studijima Radio Beograda sa famoznim kućnim inžinjerom tona Miletom Piletom Miletićem, tokom prethodne jeseni i zime, utrošili su oko 400 radnih sati, što predstavlja onovremeni rekord bez premca, ali se ni kasnije nije često događao tako temeljit rad.
Da nije bio uzaludan pokazuje jedan od rezultata: časopis “Džuboks” je “Odbranu i poslednje dane” proglasio albumom godine, a Idole grupom godine.
Kao autori pjesama potpisani su članovi grupe, Vlada Divljan (gitara, piano, vokal), Srđan Šaper (sintisajzer, vokal), Nebojša Krstić (udaraljke, vokal) i Zdenko Kolar (bas), ali ipak uz najveću Divljanovu kreatorsku ulogu. U radu autorski nije sudjelovao samo novi bubnjar Kokan Popović, zamjena za Božu Jovanovića, koji je napustio grupu.
Zanimljivo je da je Kokan već svirao sa Divljanom i Kolarom u njihovoj ranoj grupi Zvuci ulice.
U vrijeme snimanja ovog albuma kao šesti član Idola smatran je Goran Vejvoda, gitarista, klavijaturista i producent, koji je s njima započeo snimanje i u tri numere svirao sintisajzer i gitaru, ali je odustao prije završetka rada. Velo poznat će ubrzo postati kao producent i instrumentalista na izdanjima Bebi Dol, s kojom je tada bio u vezi.
Od ukupno 13 brojeva na albumu, posebno su se izdvojili “Kenozoik” (Krstić, Divljan, Šaper), “Rusija” (Divljan) i “Moja si” (Divljan, Šaper). Baveći se i temama koje se nisu ranije pojavljivale u rocku, kao što su pravoslavlje i Tito (u pjesmi “Poslednji dani” koja se trebala zvati “Maršal”), u dijelu javnosti Idoli su izazvali i negativne reakcije, ali one nisu uticale na nepodijeljenu ocjenu da je album “Odbrana i poslednji dani” vrhunsko djelo, magnum opus beogradskog sastava i jedno od najboljih u domaćem rocku ’80-ih.
Ako niste znali:
Upravo u ovo vrijeme, sredinom aprila 1982. godine, sarajevsku novovalnu rock grupu Kongres osnovali su Mahir Purivatra (vokal i gitara), Emir Cerić (vokal), Jadranko Džihan (klavijature), Adam Subašić (bubnjevi) i Aljoša Buha (bas).
Prvi nastup imali su u jesen iste godine u klubu Sloga, zajedno sa grupama Zabranjeno pušenje i Elvis J. Kurtović. Za naziv grupe odlučili su se zbog toga što je za kraj ljeta iste godine bio zakazan kongres SKJ (Saveza komunista Jugoslavije) u Beogradu, s najavama društvenih promjena, pa su i sarajevski rokeri na taj način objavili vlastite želje za promjenama u muzici.
